25 сакавіка – дзень, калі беларусы абралі свабоду і незалежнасць. Гэта дата, якая злучае мінулае, сучаснасць і будучыню нашай краіны.
Чаму Дзень Волі сапраўды гістарычная дата для беларусаў? Як яго адзначалі раней і што ён значыць сёння? Чаму рэжым спрабуе сцерці гэты дзень з нашай гісторыі?
Мы сабралі для вас самую вялікую падборку фільмаў, YouTube-відэа, артыкулаў і дакументальных расследаванняў. Усё, што трэба, каб адчуць дух Дня Волі, зразумець яго сутнасць і падзяліцца з іншымі.
Глядзіце, чытайце, дзяліцеся!
___________
Як далучыцца да святкавання Дня Волі? Падборка
Спіс мерапрыемстваў для дыяспары.
YouTube
| Назва відэа | Апісанне | Спасылка |
|
ДЕНЬ ВОЛИ глазами Владимира Орлова
|
История БНР глазами писателя и историка Владимира Орлова, главы Совета БНР, Ивонки Сурвилы, работающей в Канаде, и журналиста Радио “Свобода” Сергея Наумчика.Участники размышляют не только о прошлом, но и о шансах Беларуси на обретение настоящей независимости.Фильм заканчивается заявлением Вацлава Гавела о том, что без демократической Украины и Беларуси не может быть демократической Европы.Реж. Юрий Хащеватский, Беларусь 2008 г.
|
Спасылка |
| Дзень Волі – Day of Freedom |
25 сакавіка 1918 года была абвешчана Беларуская Народная Рэспубліка. Коратка аб гэтым дні і архіўныя кадры падзей – у гэтым відэа
|
Спасылка |
| Как появился День Воли. Настоящие отцы независимой Беларуси ИВАН и АНТОН ЛУЦКЕВИЧИ / Усы Скорины |
25 марта 1918 года, состоялось провозглашение независимости Беларусской Народной Республики. “Весь зал окрасился в мистически-розовый цвет” – так описывали провозглашение независимости БНР 25 марта 1918. Настоящие отцы независимой Беларуси Иван и Антон Луцкевичи всего за 15 лет сделали невозможное. Благодаря им возник День Воли. “Все беларусы должны знать, кто такие Иван и Антон Луцкевичи. И уметь их различать” – так считает ведущий исторической программы “Усы Скорины” Тимофей Акудович (и котики).
|
Спасылка |
| Почему беларусы отмечают День Воли, и как УНР помогла БНР? / Безвиз |
Почему День Воли самый главный национальный праздник беларусов? Почему дата провозглашения независимости БНР до сих пор вызывает у Лукашенко страх? И почему у БНР ситуация была сложнее, чем у УНР? Татьяна Иванская и Витовт Сивчик ищут ответы в выпуске программы #Безвиз
|
Спасылка |
| Што беларусы сьвяткуюць на Дзень Волі | Что беларусы празднуют на День Воли |
Што адбылося 25 сакавіка 1918 году і чаму беларусы сьвяткуюць Дзень Волі. Тлумачэнне на відэа.
|
Спасылка |
| “Дата генератар”: 25 сакавіка — Дзень Волі | “Дата генератор”: 25 марта — День Воли
|
Гісторык Анатоль Тарас распавядае пра чарговыя ўгодкі абвяшчэння БНР і традыцыю святкавання Дня Волі.
|
Спасылка |
| Дзень Волі 2024: Лекцыя Зянона Пазьняка
WARTA – Беларускае нацыянальнае медыя |
Лекцыя Зянона Пазьняка: “106-я гадавіна незалежнасьці БНР. Гістарычная роля і значэньне”
|
Спасылка |
| Якое месца ў гісторыі Беларусі займае 25 сакавіка? | День Воли и его место в истории Беларуси |
Якое значэнне для сучаснай Беларусі мае дзень 25 сакавіка 1918 года? Што пра Дзень Волі кажа дзяржаўная прапаганда і ці адпавядае сказанае рэчаіснасці? Чаму беларускія ўлады так не любяць Дзень Волі і пры чым тут кайзер і бел-чырвона-белы сцяг? На гэтыя ды іншыя пытанні адказвае гісторык, кандыдат гістарычных навук Ігар Мельнікаў.
|
Спасылка |
| Что такое День Воли? |
Видео 2017 года от TUT.BY со всей информацией о празднике День Воли.
|
Спасылка |
| Гісторыя пад знакам Пагоні / Абвяшчэнне БНР
|
Стварэнне Беларускай Народнай Рэспублікі: Першая, Другая ды Трэцяя Устаўныя Граматы – іх значэння для тагачаснай Беларусі ды для Незалежнасці нашай краіны.
|
Спасылка |
| Гісторыя БНР за 7 хвілінаў | История БНР за 7 минут |
Беларусі магло б не быць, калі б а 8-ай раніцы 25 сакавіка 1918 года Рада БНР не прыняла Трэцюю устаўную грамату, якая абвяшчала незалежнасць БНР. У той момант хтосьці з радных выкрыкнуў: «Узыходзіць сонца незалежнай Беларусі!».Што было далей – глядзіце ў гэтым святочным відэа.
|
Спасылка |
| Дзень Волі ў Беларусі: паміж святам і пратэстам |
25 сакавіка 1918 года была абвешчана незалежнасць Беларускай Народнай Рэспублікі. Дзяржаўнымі сімваламі БНР сталі бела-чырвона-белы сцяг і герб Пагоня. Без 25 сакавіка 1918 года не было б сучаснай Рэспублікі Беларусь, лічаць гісторыкі. Як беларусы святкуюць Дзень Волі і чаму ён не абыходзіцца без затрыманняў?
|
Спасылка |
| НАЗАД У БУДУЧЫНЮ (2) – 64 сэрыя/Абвяшчэньне БНР
Лявон Вольский
|
Рэвалюцыя ў Расеі 1917. Ленін. Цытаты правадыра. Заходняя вобласьць. Усебеларускі кангрэс. Разгон бальшавікамі кангрэсу. Народны сакратарыят. Кайзэр дазваляе толькі культурніцкую дзейнасьць, без палітыкі. Але! Абвяшчэньне БНР.
|
Спасылка |
| Стрымы не паміраюць: Уладзімір Ляхоўскі — пра стварэнне БНР | Владимир Ляховский о создании БНР
|
Гутарка пра абвяшчэнне Беларускай Народнай Рэспублікі з выбітным беларускім гісторыкам Уладзімірам Ляхоўскім — знаўцам БНР, абаронцам БЧБ-сцяга і герба “Пагоня”.Як абвяшчалі БНР? Ці правільна быў выбраны момант? У скарбонцы Устаноўчага сходу сапраўды было ўсяго толькі 45 рублёў? Ці сапраўды беларусы саспелі тады да сваёй дзяржавы? Ці змаглі лідары БНР абраць “адзінага”? А “тэлеграма кайзеру” — няўжо была такім няўдалым крокам?
|
Спасылка |
| ДЗЭН ВОЛІ (ч/б №64) |
Дзень волі – несумненна, галоўнае беларускае нацыянальнае сьвята. зрэшты, як у нас, беларусаў, зазвычай бывае, нават тут ёсьць свае «але».што такое дзень волі ў паняволенай краіне?
|
Спасылка |
| ДЗЕНЬ ВОЛІ ПАСЯРОД АКУПАЦЫІ (ч/б №89) |
Дзень волі – безь перабольшаньня, нашае самае вялікае сьвята. а ўва ўмовах фактычнае акупацыі, у якой мы зноўку апынуліся, і пагатоў дзень волі – гэта куды больш за сьвята. бо воля, свабода – гэта нашае ўсё!
|
Спасылка |
|
Беларуская Народная Республика, часть 1 (1918) | Конфликты на русском |
Переворот в Росии в 1917 году стал главным событием для мировой истории. На огромных территориях Российськой империи окончательное падение монархии было чётким сигналом для национальных движений мнногих народов, особенно в европейской части.
|
Спасылка |
| Беларусь. Борьба за свободу, часть 2 (1920) | Конфликты на русском |
Когда заявления и резолюции беспомощно остаются жить только на бумаге, появляются те, кто начинает бороться за свободу саблями и штыками. О борьбе за свободу беларусов в 20-х годах ХХ столетия в новой серии “Конфликтов”.
|
Спасылка |
| Без БНР не было б Рэспублікі Беларусь |
Навошта Антон Луцкевіч сустракаўся з Уладзімірам Ульянавым? Чаму БНР не здолела сябе абараніць? Чаго хацеў дамагчыся Вацлаў Іваноўскі, калі застаўся ў савецкай Беларусі? Адказы на гэтыя і шмат іншых пытанняў — у расповядзе кандыдата гістарычных навук Алега Дзярновіча.
|
Спасылка |
| БНР и УНР – точка отсчета нашей независимости 🧲 Трызуб і Пагоня
Будзьма Беларусамі! |
Как Первая мировая война и революция в России стали шансом для беларусов и украинцев? Герб, флаг, гимн… Что еще нужно независимому государству? Поддержал ли кто-нибудь независимую Беларусь и Украину в неравном бою? А может… все было зря?
|
Спасылка |
| БНР у месцах і гісторыях
|
БНР у месцах і гісторыях. А вы ведаеце з якімі будынкамі ў Мінску звязаная гісторыя абвяшчэння Беларускай Незалежнай Рэспублікі? Глядзіце наш фільм!
|
Спасылка |
| Адрасы БНР / Addresses of Belarusian Democratic Republic
|
У Менску захаваліся ўсе асноўныя будынкі, зьвязаныя з гісторыяй ўтварэньня й дзейнасьці Беларускай Народнай Рэспублікі. Праўда памятная шыльда пра абвяшчэньне незалежнасьці дагэтуль не вісіць на сваім месцы, а перахоўваецца ва ўправе БНФ. Відэаэкскурсію па сталіцы Беларускай Народнай Рэспублікі праводзіць мастацтвазнаўца Сяргей Харэўскі.
|
Спасылка |
| Дыскусія “105 год заснавання БНР: месца і значэнне гэтай падзеі для беларусаў сёння?”
Беларускі Моладзевы Хаб / Belarusian Youth Hub |
Усталяванне самастойнай беларускай дзяржавы на пачатку ХХ ст. выглядала як палітычная авантура яе заснавальнікаў ці грунтавалася на моцным нацыянальным руху? Ці сапраўды савецкая Беларусь зрабілася адказам на праект БНР і ці абавязаныя беларусы сваёй наступнай дзяржаўнасцю заснавальнікам БНР? Якія дасягненні і памылкі палітыкаў БНР можна акрэсліць у перыяд 1918-1922 гг., ці мела гэта спроба ад пачатку надзею на поспех у тых умовах? На што здатны Ўрад у выгнанні, ці параўнальна гэта з цяперашнімі падзеямі? У якім сэнсе сённяшняя Беларусь і беларусы могуць лічыць сябе спадкаемцамі БНР? Адказ на гэтыя і іншыя пытанні шукаем на дыскусіі ў Беларускім Моладзевым Хабе
|
Спасылка |
| Сяргей Шупа. Падарожжа ў БНР: Архіўны раман |
Кніга «Падарожжа ў БНР» уяўляе сабой дасьціпны і ўпарадкаваны паказ у гістарычным кантэксьце арыгінальных дакумэнтаў і матэрыялаў, якія захоўваюцца ў фондах БНР у архівах Менску і Вільні. Яна занадта маляўнічая, каб быць гістарычнай манаграфіяй, і занадта стрыманая ў аўтаравай фантазіі, каб быць літаратурным творам, адсюль і жанр — «архіўны раман». На яе старонках у трох сотнях кароткіх фрагмэнтаў апісваецца ўзьнікненьне цуду, які адбыўся ўжо больш за 100 гадоў таму — незалежнай Беларусі. Чытае Сяргей Шупа.
|
Спасылка |
| Дарота Міхалюк: “Чатыры ўрады БНР у 1918-1920 гадах” |
Падчас перадзелу мапы Еўропы пасля Першай сусветнай вайны беларускія землі апынуліся ў сферы інтарэсаў суседніх дзяржаваў, а найбольш уплывовыя краіны не разглядалі Беларусь у якасці самастойнага суб’екту міжнароднай палітыкі. У такіх вельмі неспрыяльных знешнепалітычных умовах прыйшлося будаваць сваю краіну чатыром ўрадам БНР ў 1918-1920 гг. З першага дня дэкларацыі Беларускай Народнай Рэспублікі 25 сакавіка 1918 года самай галоўнай задачай для яе стваральнікаў было дамагчыся прызнання яе незалежнасці на міжнароднай арэне, зрэшты, не меншай, чым прызнанне ўраду БНР унутры краіны. Якія вынікі дзейнасці чатырох урадаў БНР ў 1918-1920 гг. былі станоўчымі для далейшага развіцця Беларусі разважае польскі гісторык Дарота Міхалюк.
|
Спасылка |
| ОНТ пра 90-годзьдзе БНР |
Сюжэт беларускага канала ОНТ пра 90-годзьдзе БНР
|
Спасылка |
Статьи о Дне Воли
| Артыкул / сайт | Апісанне | Спасылка |
“Дата генератар”: 25 сакавіка — Дзень ВоліЕўрарадыё |
Што адбылося 25 сакавіка 1918 г.? | Спасылка |
25 сакавіка — Дзень Волі, які (не) адзначаюць у БеларусіVoice of Belarushttps://www.voiceofbelarus.org/
|
Дзень Волі існуе ўжо больш за стагоддзе, але пры гэтым фактычна забаронены ў Беларусі. Чаму гэтая сімвалічная дата так непакоіць рэжым Лукашэнкі і так важная для беларускай дыяспары? Даследчык беларускай мовы і культуры, доктар Патэрсан Франко Коста тлумачыць складаную гісторыю гэтай даты, якую бывае цяжка зразумець нават самім беларусам. | Спасылка |
Храналёгія: як адзначалі 25 сакавікаРадыё Свабода https://www.svaboda.org/ |
Радыё Свабода ўзгадвае, чым былі адметныя сьвяткаваньні Дня Волі з 1989 па 2018 гг. | Спасылка |
Дзень Волі. Дзень Незалежнасьці. Як называць галоўнае сьвятаРадыё Свабода https://www.svaboda.org/ |
Вінцук Вячорка разважае аб свяце 25 сакавіка | Спасылка |
Наш Дзень ВоліWARTA. Беларускае нацыянальнае медыяhttps://warta.media/ |
Магістар гісторыі Ганна Сурмач пра тое, якое значэнне мела абвяшчэнне БНР для будаўніцтва незалежнай Беларусі і да чаго трэба імкнуцца зараз, каб не страціць незалежнасць | Спасылка |
НЕЗАБЫЎНЫ ДЗЕНЬ – Мікалай Шыла пра 25 сакавіка 1918 г.Рада Беларускай Народнай Рэспублікі |
“І ў гэты ўрачысты мамэнт, калі аднагалосна была прынята Рэзалюцыя і была абвешчана Вольная Незалежная Дзяржава, у салю ўпалі першыя праменьні раньняга сонца. Яно абліло вясеньнім ясным сьветам залю, у якой, як на Вялікдзень у часе хрыстосаваньня, усе радныя абдымаліся і цалаваліся ад радасьці. І ў гэты мамэнт узышло Сонца Свабоды над нашай шматпакутнай Бацькаўшчынай” – успаміны раднага БНР журналіста Мікалая Шылы пра абвяшчэньне Незалежнасьці Беларусі | Спасылка |
25 сакавіка 1918 году – успаміны Антона Луцкевіча пра абвяшчэньне незалежнасьці БеларусіРада Беларускай Народнай Рэспублікі |
Артыкул Антона Луцкевіча, аднаго з асноўных ідэолягаў беларускага незалежніцкага руху, прам’ер-міністра і міністра замежных справаў БНР у 1918-1919. | Спасылка |
“Покліч” – артыкул Старшыні Рады БНР Крэчэўскага (студзень 1926 г.)Рада Беларускай Народнай Рэспублікі |
У сваім артыкуле III Старшыня Рады БНР Пётра Крэчэўскі адказвае на аргумэнты непрыяцеляў беларускага дзяржаўнага сувэрэнітэту як у Польшчы, так і ў Савецкай Расеі. | Спасылка |
Устаўныя Граматы Рады БНРРада Беларускай Народнай Рэспублікі |
Тры Ўстаўныя Граматы, прынятыя Выканаўчым Камітэтам Рады Ўсебеларускага Зьезду (Радай БНР) у лютым і сакавіку 1918 г. – галоўныя дакумэнты, у якіх абвяшчалася воля беларускага народу адносна сваёй нацыянальна-дзяржаўнай будучыні. У Першай, Другой і Трэцяй Устаўных Граматах сфармуляваныя галоўныя прыярытэты і каштоўнасьці, на якіх па сёньняшні дзень грунтуецца дзейнасьць Рады БНР. | Спасылка |
Межы і грамадзянства БНРРада Беларускай Народнай Рэспублікі |
Стварэнню нацыянальнай дзяржаўнасцi нязменна cпадарожнiчае нацыянальна-тэрытарыяльнае абасабленне. Абгрунтаванне дзяржаўных межаў – адзiн з важнейшых напрамкаў дзейнасцi Народнага Сакратарыята i Рады БНР. | Спасылка |
Абвяшчэнне БНР і дзейнасць яе РадыРада Беларускай Народнай Рэспублікі |
Як беларусы ішлі да сваёй незалежнай дзяржавы пасля заканчэння першай сусветнай вайны. Як утварылася Рада і што яна паспела зрабіць. | Спасылка |
БНР — УНР: першы вопыт дзяржаўных стасункаўРада Беларускай Народнай Рэспублікі |
Гісторыя станаўлення дыпламатычных адносін паміж дзвюма незалежнымі народнымі рэспублікамі – Беларускай і Украінскай | Спасылка |
Мэмарыял БНР да Парыскай мірнай канфэрэнцыі (1919)Рада Беларускай Народнай Рэспублікі |
У 1919 і 1920 гг. у Парыжы адбылася мірпная канфэрэнцыя, на якой падводзіліся вынікі Першай сусьветнай вайны і вызначаліся ўмовы пасьляваеннага міжнароднага парадку. Рада БНР таксама накіравала сваю дэлегацыю на чале з Антонам Луцкевічам для ўдзелу ў канфэрэнцыі з мэтай дасягнуць прызнаньня незалежнасьці Беларусі з боку міжнароднай супольнасьці. Для ўдзельнікаў Парыскай канфэрэнцыі Антонам Луцкевічам і Лявонам Зайцам быў падрыхтаваны мэмарыял, тэкст якога прадстаўляем вашай увазе ў гэтым матэрыяле. | Спасылка |
Сёння 25 сакавіка – Дзень Волі! Трэцяя Ўстаўная Грамата Рады БНРІсторична правдаhttps://www.istpravda.com.ua/ |
25 сакавіка – Дзень Волі. 95-та гадавіна абвяшчэння незалежнасці Беларускай Народнай Рэспублікі. 27 сакавіка 1918 нямецкія акупанты разагналі Раду і Народны сакратарыят БНР. Першая публікацыя на ІП на беларускай мове. Віншуем сяброў! | Спасылка |
Дзень Волі: стагоддзе (не)залежнасці. Як звязаныя 25 сакавіка і дэкаланізацыя Беларусі?Beda Mediahttps://beda.media/ru |
Ганна Отчык, Тоні Лашдэн і Міра Лявіцкас распавядаюць гісторыю змагання Беларусі за свабоду ад знешняга і ўнутранага рэжыму ў сумесным матэрыяле “Бяды” і “Фемінісцкіх транслакальнасцяў” | Спасылка |
КАЗКА. Як 25 сакавіка стала днём Волі і Беларускай ВясныКраіна казак |
Казка для дзетак ад Ігара Кузьмініча аб 25 сакавіка | Спасылка |
Переиздания этой книги пришлось ждать 10 летНаша Ніваhttps://nashaniva.com/ |
Вышло четвертое издание известной книги Олега Латышонка «Жаўнеры БНР». Основанием для написания книги стал перевод кандидатской работы Латышонка о беларусских воинских формированиях в 1917-1923 гг., опубликованной на польском языке в 1995 г. | Спасылка |
Дзень Волі: што пачытаць пра БНРMedia IQhttps://mediaiq.info/ |
Media IQ прапануе вам 5 кніг, якія дапамогуць разабрацца, чаму 25 сакавіка святкуецца Дзень Волі і якое значэнне мае БНР. | Спасылка |
Если не собираетесь к Оперному: 10 книг про БНР, которые стоит обязательно почитать |
25 марта Беларусь отмечает провозглашение независимости Беларусской Народной Республики. Освежите школьные знания или разберитесь в истории самостоятельно с помощью этих 10 книг. | Спасылка |
Да #БНР100 выйшла кніга пра «жалезную лэдзі» беларускага руху Палуту БадуновуРадыё Свабода https://www.svaboda.org/ |
«Пакліканая свабодай: нарыс жыцьця і дзейнасьці Палуты Бадуновай» — так называецца кніга пра народнага сакратара апекі ўраду БНР. Выданьне грунтуецца на архіўных і дакумэнтальных зьвестках, праілюстравана шэрагам здымкаў. Аўтарка кнігі — гомельскі гісторык і краязнаўца Валянціна Лебедзева. | Спасылка |
Архівы Беларускай Народнай РэспублікіТом 1. Кніга 1. Кніга 2.КНІГІ ОНЛАЙН |
Том 1. Кніга 1 | Спасылка |
|
Том 1. Кніга 2 |
Спасылка |
