Дасылайце, калі ласка, інфармацыю пра ўсё, што тычыцца адукацыі ў Беларусі, у наш бяспечны ананімны чат–бот: @eduOST_bot. Паведамляйце нам навіны са сваёй установы адукацыі ці дзяржаўнага ведамства датычна рэпрэсій і розных формаў ціску з боку кіраўніцтва, пішыце нам пра факты карупцыі і новыя распараджэнні, якія здаюцца вам неабгрунтаванымі ці нерацыянальнымі. Таксама запрашаем вас дзяліцца сваімі ідэямі і прапановамі па рэфармаванні сістэмы адукацыі.
- Міжнародныя магчымасці
Studium Dyplomatyczne SEW
Цэнтр усходнееўрапейскіх даследаванняў Варшаўскага ўніверсітэта аб’яўляе набор кандыдатаў на модульную праграму Studium Dyplomatyczne SEW (4–е выданне). Патрабаванні да кандыдатаў: узрост да 35 гадоў, беларускае грамадзянства, закончаная вышэйшая адукацыя, акадэмічная цікавасць да пытанняў, звязаных з палітыкай і міжнароднымі адносінамі рэгіёна Цэнтральнай і Усходняй Еўропы, веданне англійскай і польскай моваў. У межах праграмы – бясплатнае навучанне, модульная праграма, інтэнсіўныя курсы польскай і французскай моваў, магчымасць прайсці міжнародную стажыроўку, штомесячная стыпендыя ў памеры 2400 злотых. Навучанне пройдзе ў Варшаве, старт 30 лістапада.
Прыём заявак: да 15 кастрычніка 2023. Падрабязнасці і анкета кандыдата
Стыпендыя Chevening
Праграма падтрымкі, у межах якой выдатным лідарам/лідаркам-пачаткоўцам з усяго свету прадастаўлена магчымасць атрымаць гадавую ступень магістра ва ўніверсітэтах Вялікабрытаніі. Стыпендыя пакрывае ўсе выдаткі, у тым ліку пералёт, пражыванне ды навучанне. Усе абітурыенты Chevening павінны падаць дакументы па адукацыі, рэкамендацыі і адну прапанову ўніверсітэта ў Вялікабрытаніі.
Прыём заявак: да 7 лістапада. Падаць заяўку
Магістратура ў Дэлфцкім тэхнічным універсітэце
Стыпендыя Юстуса і Луіза ван Эфен для замежных студэнтаў, якая пакрывае выдаткі на навучанне па адной з магістарскіх праграм універсітэта на працягу аднаго навучальнага года. Для атрымання стыпендыі трэба мець ступень бакалаўра, высокія балы і запрашэнне на магістарскую праграму ад Дэлфцкага ўніверсітэта. Акрамя гэтага неабходны матывацыйны ліст, 2 рэкамендацыі, моўны сертыфікат.
Прыём заявак: да 1 снежня. Падрабязнасці па спасылцы
Даследчая група ва ўніверсітэце Людвіга–Максіміліяна
Даследчая навучальная група «Сямейныя адносіны» запрашае падаць заяўкі на 6 пасад доктара філасофіі (TV-L E13, 65%, працягласць 4 гады). Пачатак працы – 1 красавіка 2024 года. Даследчая група аналізуе феномен сям’і ў літаратуры і медыя са старажытнасці і да нашых дзён у розных жанрах, культурах і моўных мадэлях. Якія дысцыпліны ўдзельнічаюць: параўнальнае літаратуразнаўства, англійскія, амерыканскія і нямецкія даследаванні, класіка, скандынавістыка, рамантыка і славяністыка, кіно і медыя, літаратурныя гендарныя даследаванні. Мовы праграмы – нямецкая і англійская.
Прыём заявак: да 15 лістапада.
Падрабязней пра даследчую групу і падачу заяўкі
Праграма Gates Cambridge
Дадзеная стыпендыя адна з самых прэстыжных у свеце і пакрывае выдаткі на паслядыпломную адукацыю ў Кембрыджскім універсітэце. Распаўсюджваецца на навучанне па любой з праграм універсітэта. Для атрымання стыпендыі неабходна падаць дакументы па адукацыі, эсэ, рэкамендацыю, план даследавання (для PhD). У выпадку станоўчага рашэння ўдзельніку праграмы кампенсуецца кошт навучання, прадастаўляецца стыпендыя 20000 фунтаў на год на пражыванне, кампенсуюцца транспартныя выдаткі.
Прыём заявак: да 5 снежня ці 4 студзеня (у залежнасці ад спецыяльнасці). Як падаць заяўку і крытэры адбору
Weidenfeld–Hoffmann Scholarships
Стыпендыя на навучанне ў магістратуры Оксфардскага ўніверсітэта. Стыпендыі прысуджаюцца для праходжання магістарскіх праграм у сферы права ды эканомікі, краінавых даследаванняў і адукацыйных навук, экалогіі, дакладных навук, гендарных даследаванняў ды інш. Сёлета стыпендыя даступна суіскальнікам з Беларусі. Стыпендыя пакрые 100% кошту навучання і грант на пражыванне (у памеры не менш за 18622 фунтаў стэрлінгаў).
Прыём заявак: да снежня/студзеня, у залежнасці ад праграмы. Як падаць заяўку
Падрыхтавацца да IELTS бясплатна
Бясплатны курс падрыхтоўкі да IELTS ад Універсітэта Квінслэнду дапаможа студэнтам, якія хочуць здаць IELTS з першай спробы. Гэты курс дапаможа вам атрымаць высокія балы па IELTS. Анлайн-падрыхтоўка да IELTS прадаставіць вам адпаведны матэрыял для тэсту. Працягласць курса – 8 тыдняў.
Інфармацыя па найбліжэйшым наборы ды рэгістрацыя
SCIENCE AT RISK Emergency Office і часопіс Topos
Абвяшчаецца конкурс для рэпрэсаваных беларускіх даследчыкаў на публікацыю навуковых артыкулаў. Аўтары публікацый, абраныя рэдакцыяй часопіса, атрымаюць ганарар у памеры 750 еўра.
Прыём матэрыялаў: да 15 кастрычніка 2023. Падрабязней пра ўмовы ўдзелу
Даследчая стажыроўка ў OIST
Акінаўскі інстытут навук і тэхналогій прапануе магчымасці для стажораў–даследчыкаў у абласцях STEM. Працягласць стажыроўкі – ад 2 да 6 месяцаў. Гэтыя кароткатэрміновыя стажыроўкі даюць студэнтам магчымасць атрымаць досвед працы ў канкрэтнай лабараторыі або вывучыць канкрэтную тэхніку. Стажыроўка прадастаўляецца студэнтам бакалаўрыяту або магістратуры на апошніх курсах навучання. Пакрывае транспартныя выдаткі, пражыванне і выплаты ў памеры 2400 іен на дзень.
Прыём заявак: да 15 кастрычніка 2023. Падрабязней аб праграме
Erasmus Student Network у Брусэлі
Валанцёрская праграма запрашае маладых людзей ва ўзросце да 30 гадоў у якасці валанцёраў па камунікацыі ў Erasmus Student Network, найбуйнейшую студэнцкую арганізацыю ў Еўропе, якая працуе ў сферы мабільнасці. У абавязкі валанцёра ўваходзіць дапамога ва ўсіх задачах, звязаных з камунікацыяй, такіх як рэалізацыя камунікацыі ў сацыяльных сетках і стратэгічнае планаванне для прасоўвання магчымасцяў мабільнасці людзям па ўсёй Еўропе. Праграма пакрывае транспартныя выдаткі, пражыванне, харчаванне.
Прыём заявак: да 22 кастрычніка 2023. Падаць заяўку онлайн
Стыпендыя Бостанскага ўніверсітэта, ЗША
Стыпендыя апекуна – самая прэстыжная стыпендыя Бостанскага ўніверсітэта, у якім студэнты становяцца часткай унікальнай супольнасці з шырокімі інтэлектуальнымі, культурнымі і сацыяльнымі магчымасцямі. Стыпендыя пакрывае навучанне ва ўніверсітэце для атрымання ступені бакалаўра. Пры выкананні неабходных крытэраў, стыпендыя можа быць працягнута на 4 гады. Для падачы неабходна падаць эсэ на адну з прапанаваных тэм.
Прыём заявак: да 1 снежня 2023. Падрабязней пра стыпендыю
Стыпендыі American Association of University Women
Праграма аказвае падтрымку жанчынам, якія праходзяць вочнае навучанне ў аспірантуры або дактарантуры ў Злучаных Штатах, якія не з’яўляюцца грамадзянамі ці пастаяннымі жыхарамі ЗША і якія маюць намер вярнуцца на радзіму, каб працягнуць навучанне або прафесійную кар’еру. Аб’ём фінансавання – ад 20 000 да 50 000 долараў ЗША.
Прыём заявак: да 15 лістапада 2023. Падрабязней пра праграму
Міжнародная стыпендыя Універсітэта Калгары
Штогод прапануецца замежным студэнтам, якія паступаюць на першы курс бакалаўрыяту любой спецыяльнасці ў восеньскі семестр. Памер стыпендыі – 20000 долараў. Ад прэтэндэнтаў патрабуецца матывацыйны ліст, два рэкамендацыйныя лісты і моўны сертыфікат.
Прыём заявак: да 1 снежня 2023. Падрабязней пра стыпендыю
Swiss Government Excellence Scholarships
Стыпендыя ўрада Швейцарыі для маладых замежных навукоўцаў і дзеячаў мастацтва на 2024/2025 навучальны год. Тыпы стыпендый: даследчая, доктарская, постдоктарская, мастацкая. Узрост прэтэндэнтаў – ад 35 гадоў, таксама патрабуецца веданне англійскай, нямецкай, французскай або італьянскай мовы.
Прыём заявак: да 8 снежня 2023 года. Падрабязней пра стыпендыю і алгарытм падачы заяўкі
Стыпендыі нямецкай службы акадэмічных абменаў (DAAD)
Магчымасць атрымаць стыпендыю па розных дысцыплінах замежным выпускнікам з краін, якія развіваюцца, і новых індустрыйных краін. Стыпендыя можа пакрыць аплату навучання ў аспірантуры або атрымання ступені магістра ў дзяржаўным ці прызнаным дзяржавай нямецкім універсітэце. Таксама ў выключных выпадках можна атрымаць доктарскую ступень.
Прыём заявак: залежыць ад абранай праграмы. Падрабязней пра стыпендыю і алгарытм падачы заяўкі
Стыпендыі Erasmus Mundus
Навучанне ў магістратуры ва ўніверсітэтах Еўропы. Праграма пакрывае транспартныя выдаткі, кошт навучання, штомесячную стыпендыю.
Стыпендыяльная праграма Цэнтра Мірашэўскага
Накіравана на рэалізацыю штомесячных навукова-даследчых праектаў у Польшчы. Стыпендыя дазволіць праводзіць кароткія навуковыя даследаванні, такія як: інтэрв’ю, апытанні, архіўныя і бібліятэчныя запыты ў сферах: гісторыі, палітычнай сітуацыі, культуры і спадчыны народаў Цэнтральнай і Усходняй Еўропы. Памер стыпендыі: 6500 злотых.
International Excellence Scholarship Program (IES)
Стыпендыяльная праграма, якая дазваляе матываваным студэнтам з Усходняй і Паўднёва–Усходняй Еўропы, Каўказа і Цэнтральнай Азіі з адзнакамі вышэй за сярэдні правесці семестр і паглыбіць свае веды ў найлепшых універсітэтах Германіі. COPERNICUS BERLIN прапануе 3 магчымасці фінансавання ў межах праграмы IES: поўная стыпендыя, частковая стыпендыя плюс, частковая стыпендыя.
Тэрміны падачы заяўкі: 1 кастрычніка – 30 снежня на наступны зімовы семестр. Прыняць удзел
Стажыроўкі ў навучальных установах Славакіі
Урад Славацкай Рэспублікі ў межах Нацыянальнай стыпендыяльнай праграмы для замежных студэнтаў, аспірантаў, выкладчыкаў універсітэтаў, даследчыкаў і мастакоў працягвае прыём заявак на праходжанне стажыроўкі ў навучальных установах Славакіі.
Прыём заявак: да 30 кастрычніка 2023 года. Прыняць удзел
Офіс па адукацыі для новай Беларусі
Прымаюцца заяўкі на кампенсацыю расходаў ад былых палітзняволеных студэнтаў_ак/вучняў_ніц з Беларусі, якія маюць патрэбу ў фінансавай дапамозе. Ініцыятыва рэалізуецца ў межах праграмы Orange Scholarships Каралеўства Нідэрландаў.
Еўрапейскі Саюз у межах праграмы «EU4Belarus – SALT–II»
(Support for Advanced learning and training) абвяшчае прыём заявак на атрыманне фінансавай падтрымкі на вывучэнне адной з еўрапейскіх моваў (на выбар суіскальніка) і здачы па ім іспыту. Праграма прызначана для беларускіх студэнтаў/студэнтак-палітвязняў.
Умовы праграмы і падача заяўкі
- Грамадская супольнасць і адукацыя
З 28 па 30 верасня ў Еўрапейскім гуманітарным універсітэце праходзіла важная канферэнцыя «Дэкаланізацыя адукацыі і навукі ў Беларусі і Украіне: тэарэтычныя выклікі і практычныя задачы». Доктар філасофскіх навук, прафесар ЕГУ, саветніца Святланы Ціханоўскай па пытаннях адукацыі і навукі Таццяна Шчытцова дала вялікае інтэрв’ю, дзе расказала як аб тэмах канферэнцыі, так і аб значэнні выбранай тэмы. Якія праблемы перашкаджаюць развіццю беларускай нацыянальнай адукацыі і навукі, як «дэкаланізацыя» дастасавальна да сфер адукацыі і навукі? Якія практычныя вынікі заклікана даць канферэнцыя, і ў чым каштоўнасць удзелу ў адной падзеі беларускіх і ўкраінскіх вучоных? Пра гэта і многае іншае чытайце ў гэтым інтэрв’ю Таццяны Шчытцовай.
Адкрыты другі набор у Social Camp – адукацыйна-настаўніцкі праект для беларусаў і беларусак, зацікаўленых у развіцці краіны і ўмацаванні сувязей з ёй, незалежна ад таго, дзе яны пражываюць. Удзельнікі праграмы, якія маюць гатовыя праектныя прапановы і каманды для іх рэалізацыі, змогуць падаць заяўку на фінансавую падтрымку свайго праекту (ад 5 да 20 тысяч эўра) у 2024 году. Social Camp складаецца з дзвюх праграм: Social Camp. Адукацыя – крайні тэрмін падачы заявак 1 кастрычніка + Сацыяльны лагер. Ментарынг – тэрмін падачы заявак 8 кастрычніка. Дэталі і рэгістрацыя тут.
З 1 па 8 кастрычніка ва Уроцлаве пройдзе 11–ы Фестываль незалежнай беларускай культуры. Слоган фестывалю – «Разам лепш». У праграме майстар–класы, выступленні беларускіх тэатраў, экскурсіі, паэтычныя вечарыны, канцэрты, выставы, кінапаказы, дэбаты і акцыі салідарнасці. У першы дзень фестывалю – 1 кастрычніка – пройдзе акцыя салідарнасці з Украінай і палітвязнямі Беларусі. У ім прымуць удзел Святлана Ціханоўская, Аляксандр Мілінкевіч, Аліна Коўшык. Пра знакавыя падзеі наступных дзён можна даведацца тут.
У Гданьску адбыўся 11-ы Кангрэс даследчыкаў Беларусі. Таццяна Шчытцова адзначыла, што ў праграме Кангрэса сёлета павялічылася колькасць мерапрыемстваў з выяўленым арыенцірам на практычныя вынікі, грамадскую і палітычную значнасць. Навукоўцы, эксперты, грамадзянскія актывісты і палітыкі разам абмяркоўвалі актуальныя праблемы нашага грамадства: падрыхтоўка Канстытуцыі, перспектывы беларуска-ўкраінскага супрацоўніцтва, інтэграцыя беларускай дыяспары, арганізацыя беларускай адукацыі для дзяцей, якія вымушаныя эміграваць, і гэтак далей. Гэта адлюстроўвае добрую тэндэнцыю, якая дэманструе грамадскі запыт на аб’ектыўнае крытычнае мысленне, незалежную навуку. Пра іншыя вынікі Кангрэса можна прачытаць тут.
Праект «Васьмiног» правёў канферэнцыю па пытаннях супрацоўніцтва адукацыйных арганізацый і вызначыў дзве канцэпцыі школьнай рэформы. У двухдзённай канферэнцыі ў анлайн- і афлайн-фармаце прынялі ўдзел 36 прадстаўнікоў адукацыйных арганізацый, замежныя эксперты і выкладчыкі. Удзельнікі з Беларусі, Германіі, Грузіі, Латвіі, Літвы і Польшчы расказалі пра свае праекты, падтрыманыя грантавай праграмай «Актопус», пазнаёміліся з інавацыйнымі падыходамі ў анлайн-педагогіцы і абмеркавалі шляхі супрацоўніцтва. Большая частка праграмы мерапрыемства была прысвечана канцэптуальнай лабараторыі па рэфармаванні сістэмы адукацыі Беларусі. Падрабязнасці па працы і выніках канферэнцыі можна прачытаць тут.
Беларуская сфера адукацыі і навукі «старэе». Сяргей Альшэўскі адзначыў, што паводле даных Галоўнага інфармацыйна-аналітычнага цэнтра Міністэрства адукацыі Беларусі па стане на 1 верасня 2022 года 86.7 адсоткі настаўнікаў школ – жанчыны, 19.9 адсоткі з іх – старэйшыя за 55 гадоў. Яшчэ адна тэндэнцыя – зніжэнне колькасці выкладчыкаў у ВНУ (у 2020 годзе іх было 18931, у 2022 годзе – ужо 17488). Змяншаецца і колькасць дактароў і кандыдатаў навук, разам з тым – расце паказчык сярэдняга ўзросту вучоных.
Адкрыўся новы сайт Bellit.info. Аўтары праекту маюць амбітную мэту – сабраць «усё пра беларускую літаратуру». Рэсурс створаны па ініцыятыве Міжнароднага саюза беларускіх пісьменнікаў і будзе змяшчаць актуальную інфармацыю пра падзеі ў літаратурным свеце, утвараючы віртуальную энцыклапедыю беларускай літаратуры.
Фестываль інтэлектуальнай кнігі «ПРАДМОВА» пройдзе на чатырох пляцоўках за межамі Беларусі: Батумі – 30 верасня–1 кастрычніка, Варшава – 6–9 кастрычніка, Вільня – 14–15 кастрычніка, Беласток – 28–29 кастрычніка. Шэраг мерапрыемстваў адбудзецца анлайн 21, 22 і 30 кастрычніка. Сёлетні фестываль прысвечаны пошуку будучыні беларускай культуры. Сёлета ў лік удзельнікаў уваходзяць вядомыя беларускія пісьменнікі і дзеячы культуры, а таксама пісьменнікі і інтэлектуалы з усяго свету, якія далучацца да імпрэзы афлайн і анлайн, каб абмеркаваць актуальныя выклікі і актуальныя праблемы, з якімі сёння сутыкаюцца беларусы. Праграма фестывалю апублікавана тут.
- Рэпрэсіі
У Нароўлі трое выпускнікоў не ўсталі падчас выканання дзяржаўнага гімна. Па інфармацыі праваабаронцаў, на маладых людзей склалі пратаколы па адміністрацыйным правапарушэнні і перадалі справу ў суд. На паседжанні Нараўлянскага раённага суда 2 жніўня разглядалася справа аднаго з іх, Максіма Галавацкага, па артыкуле аб незаконных дзеяннях у дачыненні да дзяржаўных сімвалаў. Рашэнне суда па гэтай і дзвюх іншых справах пакуль застаецца невядомым.
Жыхару Брэста прысудзілі тры месяцы арышту па артыкуле аб абразе прадстаўніка ўлады. Прысуд вынес суд Маскоўскага раёна Брэста 17 жніўня, паведамляе праваабарончы цэнтр «Вясна». Паводле матэрыялаў справы, мужчына напісаў у тэлеграме каментар «пра міністра па прозвішчы І». Экспертыза знайшла ў каментары негатыўную адзнаку міністра, выяўленую «ў ненарматыўнай форме маўленчага выказвання».
19 верасня стала вядома пра затрыманне студэнта 4 курса Беларускага нацыянальнага тэхнічнага ўніверсітэта Кірыла Мартыновіча. «Пакаяльнае» відэа з яго ўдзелам з’явілася ў адным з тэлеграм-каналаў сілавікоў. У 2020 годзе Мартыновіч пакінуў шэраг каментараў у тэлеграм-чатах, звязаных з пратэстамі. Па меркаванні СМІ, маладога чалавека змаглі знайсці пасля таго, як ён змяніў настройкі бяспекі ў мэсэнджэры – калі ў 2020 годзе ягоны акаўнт быў схаваны, то сёлета ўсе дадзеныя бачныя, у тым ліку беларускі нумар тэлефона.
З пачатку сёлетняга навучальнага года ў Віцебскай дзяржаўнай акадэміі ветэрынарнай медыцыны некаторыя выкладчыкі не выйшлі на працу. Студэнтам агучылі афіцыйную версію, паводле якой нехта з супрацоўнікаў «з’ехаў на канферэнцыю», а нехта – «змяніў працу». Аднак, як паведамілі СМІ самі студэнты, найверагодней за ўсё выкладчыкі звольненыя – імёны некаторых з іх выдаленыя са спісу супрацоўнікаў на сайце ўстановы. У самой ВНУ негалосна ўведзена забарона на здымку таго, што адбываецца ў акадэміі, на фота і відэа, а таксама – на абмеркаванне палітычных тэм.
У беларускіх ВНУ праходзяць праверкі сярод першакурснікаў – студэнты павінны падаць спасылкі на свае сацыяльныя сеткі, у тым ліку Instagram, TikTok, Facebook, VK і «Аднакласнікі» па патрабаванні адміністрацыі. Некаторых першакурснікаў ужо выклікалі «на размову» ў РУУС, а таксама патрабавалі падпісаць дакумент па тым, што яны абавязваюцца не пісаць каментары ў «экстрэмісцкіх чатах» і папярэджаныя па крымінальнай адказнасці за такія дзеянні.
Экс–палітвязня Ася Булыбенка («Справа студэнтаў») дала інтэрв’ю «Салiдарнасцi», у якім расказала пра тое, як прайшла праз затрыманні, суды і турэмнае зняволенне. Чаму Ася не пісала прашэнні аб памілаванні, што стала самым складаным пасля вызвалення, пра барацьбу за зняцце забароны на выезд і да якога рашэння прывяло новае затрыманне летам 2023 года – чытайце тут.
26 верасня ў адным з тэлеграм–каналаў, набліжаных да сілавікоў, з’явілася відэа затрыманага выкладчыка Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта інфарматыкі і радыёэлектронікі. Ён сцвярджае, што адміністраваў універсітэцкі чат, а таксама напісаў у розных групах каля 15 тысяч паведамленняў нібыта накіраваных на падтрымку пратэстаў. Цяпер невядома, па якім менавіта артыкуле быў затрыманы гэты выкладчык.
- Палітыка рэжыму
У беларускіх школах з гэтага навучальнага года арганізаваны факультатыў па здаровым харчаванні. Праграма разлічана на вучняў 5-9 класаў і ўключае розныя модулі. Факультатыў павінен сфармаваць у школьнікаў пісьменнасць «у сферы культуры здаровага харчавання» і выхаваць саму культуру харчавання, а таксама ўсведамленне здароўя як галоўнай чалавечай каштоўнасці.
У 2023/2024 навучальным годзе беларускія школы і гімназіі набудуць квіткі на экскурсіі для вучняў І–ХІ класаў за кошт рэспубліканскага або мясцовых бюджэтаў. Адпаведная пастанова прынята Міністэрствам адукацыі «ў мэтах удасканалення адукацыйнага працэсу, фармавання ў вучняў павагі да культурна–гістарычнай спадчыны свайго народа, падзеяў у гады Вялікай Айчыннай вайны і пасляваенны перыяд, у тым ліку звязаных з генацыдам беларускага народа, а таксама выхавання патрыятызму і актыўнай грамадзянскай пазіцыі».
Яшчэ адно абнаўленне: у беларускіх школах з’явіцца прадмет «Асновы сямейнага жыцця». Весці заняткі будуць спецыялісты «з высокімі маральнымі і духоўнымі якасцямі». Па словах Рамана Сідарэнкі, старшага пракурора аддзела па наглядзе выканання заканадаўства аб непаўналетніх і моладзі Генеральнай пракуратуры Беларусі, мэта гэтага курса – падрыхтаваць «падрастаючае пакаленне да стварэння сям’і». Яго з’яўленне звязваюць з мерамі па распрацоўцы законапраекта аб адміністрацыйнай адказнасці за прапаганду ЛГБТ, змены полу і ідэалогіі чайлдфры.
ПВК Вагнера правялі майстар–клас з удзелам дзяцей, якія наведваюць ваенна–патрыятычны клуб «Рысь». На відэа трапілі заняткі, на якіх непаўналетніх навучаюць абыходжанню з агнястрэльнай зброяй, аказанню першай дапамогі, скалалажанню. Напрыканцы майстар-класа школьнікам уручылі нашыўкі ПВК.
У пачатку навучальнага года ліцэй Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта застаўся без дырэктара – 21 верасня ў тэлеграм-канале навучальнай установы з’явілася інфармацыя пра тое, што Ганна Чубарава «пакідае сваю пасаду». На момант выхаду дайджэсту інфармацыі па прычынах сыходу з пасады не з’явілася, таксама невядома, хто ўзначаліць ліцэй. Ганна Чубарава прапрацавала на кіруючай пасадзе два гады, заняўшы яе ў жніўні 2021 года пасля адыходу папярэдняга дырэктара Ігара Вараксы.
18 верасня стала вядома, што ў Беларусь прыбыла новая група дзяцей з Данбаса – яны правядуць тры тыдні ў Наваполацку. Гэтыя візіты арганізаваны фондам паралімпійца і праўрадавага актывіста Аляксея Талая. У МЗС Беларусі сцвярджаюць, што дзеці прыбываюць часова, з мэтай аздараўлення і з захаваннем усіх законных працэдур. Пры гэтым вядома, што дзяцей з акупаваных тэрыторый Украіны прывозяць у Беларусь з 2016 года. У красавіку 2023 года ПАРЕ прыняла рэзалюцыю, у якой прызнала гвалтоўную дэпартацыю ўкраінскіх дзяцей у Расію генацыдам, а саўдзельнікамі ў ёй аказаліся Аляксандр Лукашэнка і ўрад Беларусі.
Аляксандр Лукашэнка правёў 21 верасня нараду па пытаннях удасканалення адукацыйнай сферы. Сярод прысутных былі губернатары, парламентарыі, работнікі ўстаноў адукацыі. На нарадзе абмяркоўвалі, якія меры былі прыняты па вырашэнні праблем з харчаваннем дзяцей і гатоўнасці школ да навучальнага года, а таксама было ўзнята пытанне па прынцыповай ацэнцы новай сістэмы паступлення ў вышэйшыя навучальныя ўстановы. Закрануў Лукашэнка і збор грошай з бацькоў на патрэбы школ. Паводле яго слоў, грошы «ў краіне на школы знойдуцца», але няма нічога страшнага ў тым, што і «бацька будзе ўдзельнічаць у гэтым нейкай сваёй капейкай». Таксама ішла гаворка пра якасць беларускіх падручнікаў, да якой застаюцца пытанні і гэта «сур’ёзная недапрацоўка Міністэрства адукацыі».
На той жа нарадзе беларускія падручнікі раскрытыкаваў і генеральны пракурор Андрэй Швед. Паводле яго слоў, Міністэрству адукацыі трэба ўдзяліць больш увагі ўдасканаленню існуючых падручнікаў замест выдання новых. Чыноўнік таксама звярнуў увагу, што «так званыя навучальныя дапаможнікі мала адаптыўныя да сярэдняй школы». Таксама Андрэй Швед абурыўся колькасці гадзін англійскай мовы ў беларускіх школах і адзначыў, што яна перавышае колькасць гадзін на вывучэнне беларускай і рускай моваў.
Аляксандр Лукашэнка запатрабаваў разгледзець пытанне па увядзенні абавязковага размеркавання для студэнтаў платнай формы навучання і павелічэнні тэрміна адпрацоўкі для бюджэтнікаў і мэтавікоў. На думку незалежных экспертаў, такія захады сапраўды могуць стаць кароткачасовым вырашэннем праблемы дэфіцыту кадраў у рэгіёнах. Якія ж доўгатэрміновыя перспектывы для эканомікі краіны і чаму прапанаваныя ўрадам рашэнні толькі пагоршаць праблему адтоку чалавечага капіталу, да чаго прывядзе нізкая эфектыўнасць прымусовай працы і чаму такую палітыку можна параўнаць з прыгонным правам – чытайце ў каментары эканаміста тут.
Колькасць студэнтаў з Беларусі ў ВНУ РФ з кожным годам расце. Па адкрытых дадзеных, у сакавіку 2023 года ў расійскіх ВНУ навучаліся больш за 12,5 тысячы беларусаў. Эксперты звязваюць тэндэнцыю са спыненнем праграм міжнароднай падтрымкі вышэйшай адукацыі ў Беларусі, а таксама з наступствамі ізаляцыі Беларусі як саўдзельніцы краіны-агрэсара пасля пачатку вайны ва Украіне. У выніку многія праекты ў адукацыйнай і навуковай сферы пераарыентуюцца ў бакі Расіі.
