Сёння ў Жэневе адбылося мерапрыемства, арганізаванае напярэдадні Усеагульнага перыядычнага агляду (UPR) Беларусі ў Радзе па правах чалавека ААН. Гэта сустрэча дазваляе прадстаўнікам краінаў-членаў Рады пачуць голас праваабарончай супольнасці і сфармаваць больш ясную карціну пра правы чалавека ў Беларусі.
На прэ-сесіі былі заслуханыя выступленні прадстаўнікоў беларускіх і міжнародных праваабарончых арганізацыяў. Праваабаронцы прадставілі падрабязную карціну парушэнняў у Беларусі. Была канстатавана адсутнасць прагрэсу ў выкананні Беларуссю сваіх абавязкаў у сферы павагі і выканання правоў чалавека.
Сярод ключавых праблемаў было адзначана:
- захаванне і пашырэнне прымянення смяротнага пакарання, у тым ліку за «замах на тэракт» і «дзяржаўную здраду»;
- больш за 1300 палітычных зняволеных у турмах і амаль 4000 чалавек, якія прайшлі праз палітычна матываваныя арышты з 2020 года;
- сістэматычнае прымяненне катаванняў, жорсткіх і прыніжаючых годнасць умоваў утрымання, у тым ліку ізаляцыі, адсутнасці доступу да адвакатаў і медычнай дапамогі;
- ліквідацыя незалежных СМІ і больш за 1900 грамадскіх арганізацыяў, ціск на прафсаюзы, адвакатуру і незалежных журналістаў;
- дыскрымінацыя ў дачыненні да жанчын, нацыянальных меншасцяў, прадстаўнікоў ЛГБТК+ і людзей з інваліднасцю;
- адсутнасць незалежнай судовай сістэмы і разбурэнне інстытута адвакатуры.
Беларускія НДА агучылі патрабаванні, сярод якіх — неадкладнае вызваленне ўсіх палітвязняў і спыненне практыкі катаванняў і адвольных арыштаў, увядзенне мараторыя на смяротнае пакаранне і ягоная далейшая адмена, аднаўленне незалежнасці судоў і адвакатуры, спыненне пераследу грамадзянскай супольнасці і СМІ, перагляд антыэкстрэмісцкага заканадаўства, забеспячэнне роўных правоў для жанчын, меншасцяў і ўразлівых групаў насельніцтва.
Леанід Марозаў адзначыў:
«На жаль, сітуацыя з правамі чалавека ў Беларусі пагаршаецца. Некаторыя рэчы мы нават можам не бачыць публічна, бо рэжым абраў новую тактыку ўтойвання рэпрэсіяў. Мы будзем працягваць нагадваць: без вызвалення зняволеных і спынення рэпрэсіяў немагчыма казаць пра якія-небудзь пазітыўныя змены ў Беларусі».
Акрамя ўдзелу ў прэ-сесіі, дарадца правёў шэраг закрытых сустрэчаў з міжнароднымі партнёрамі, у тым ліку з Літвы, Латвіі, Швейцарыі і іншых краінаў, на якіх ізноў абмяркоўваліся пытанні датычныя Беларусі: сітуацыя з правамі чалавека, лёс палітвязняў, а таксама апошнія падзеі і выклікі, з якімі сутыкаецца беларускае грамадства.
