Праект палажэння аб фарміраванні выбарчых камісій

Спецпрадстаўнік Святланы Ціханоўскай па выбарах Аляксандр Шлык прадставіў праект пастановы аб тым, як могуць фарміравацца выбарчыя камісіі на новых выбарах прэзідэнта Беларусі.

Вы можаце спампаваць у фармаце pdf сам праект пастановы аб фарміраванні камісій. Далей прыведзены ўвесь тэкст праекту цалкам. Праект выстаўлены на грамадскае абмеркаванне – і вы можаце пракаментаваць яго на гэтай старонцы ніжэй або напісаць на пошту elections@tsikhanouskaya.org

ПРАЕКТ Пастанова

Цэнтральнай камісіі Рэспублікі Беларусь па выбарах і правядзенні рэспубліканскіх рэферэндумаў

Аб зацвярджэнні Палажэння аб парадку

ўтварэння выбарчых камісій

пры падрыхтоўцы і правядзенні выбараў

Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь у 2021 годзе

У адпаведнасці з пунктам 3 часткі першай артыкула 33, пунктамі 3 і 4 артыкула 11 Выбарчага кодэкса Рэспублікі Беларусь (далей – Выбарчы кодэкс), у мэтах аднастайнага прымянення палажэнняў артыкулаў 34, 35 Выбарчага кодэкса, якія вызначаюць парадак стварэння выбарчых камісій і вылучэння прадстаўнікоў у склад выбарчых камісій, Цэнтральная камісія Рэспублікі Беларусь па выбарах і правядзенні рэспубліканскіх рэферэндумаў ПАСТАНАЎЛЯЕ:

Зацвердзіць Палажэнне аб парадку ўтварэння выбарчых камісій пры падрыхтоўцы і правядзенні выбараў Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь у 2021 годзе (прыкладаецца).

Старшыня камісіі XX XXXXXX

Сакратар камісіі XX XXXXXX

ЗАЦВЕРДЖАНА

Пастанова Цэнтральнай камісіі Рэспублікі Беларусь па выбарах і правядзенні рэспубліканскіх рэферэндумаў XX.XX.2021 № XX

ПАЛАЖЭННЕ

аб парадку ўтварэння выбарчых камісій

пры падрыхтоўцы і правядзенні выбараў

Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь у 2021 годзе

РАЗДЗЕЛ 1. Прынцыпы фарміравання выбарчых камісій

1. Пры рэалізацыі права на вылучэнне членаў выбарчых камісій, фарміраванні выбарчых камісій, а таксама ўдзеле ў працы выбарчых камісій, удзельнікі працэсу прытрымліваюцца прынцыпаў галоснасці, законнасці, адкрытасці, добраахвотнасці, недыскрымінацыі, раўнапраўя ўдзельнікаў выбарчага працэсу.
2. Пры вылучэнні членаў выбарчых камісій і ў працэсе іх фарміравання, удзельнікі працэсу прытрымліваюцца мэтаў павышэння даверу да правядзення выбараў, а таксама забеспячэння эфектыўнага правядзення свабодных, сумленных і справядлівых выбараў, а таксама ўсебаковай рэалізацыі грамадзянамі Рэспублікі Беларусь права на непасрэдны ўдзел у кіраванні справамі грамадства і дзяржавы.
3. Любая дзейнасць усіх удзельнікаў выбарчага працэсу па фарміраванні выбарчых камісій праводзіцца адкрыта і галосна, ва ўмовах абавязковага і ўсебаковага інфармавання грамадзян аб сваёй працы, у тым ліку мясцовымі прадстаўнічымі, выканаўчымі і распарадчымі органамі.

РАЗДЗЕЛ 2. Органы і тэрміны фарміравання выбарчых камісій

1. Абласныя, Мінская гарадская камісіі па выбарах Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь фарміруюцца прэзідыумамі абласных, Мінскага гарадскога Савета дэпутатаў і абласнымі, Мінскім гарадскім выканаўчымі камітэтамі. Камісіі ўтвараюцца ў складзе 9–13 членаў камісіі не пазней чым за ХХ дзён да выбараў.
2. Раённыя, гарадскія камісіі па выбарах Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь фарміруюцца прэзідыумамі раённых, гарадскіх Саветаў дэпутатаў і раённымі, гарадскімі выканаўчымі камітэтамі, а раённыя ў гарадах камісіі па выбарах Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь – прэзідыумамі гарадскіх Саветаў дэпутатаў і гарадскімі выканаўчымі камітэтамі ў складзе 9-13 членаў камісіі не пазней чым за ХХ дзён да выбараў.
3. Участковыя выбарчыя камісіі па выбарах Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь фарміруюцца раённымі, гарадскімі выканаўчымі камітэтамі, а ў гарадах з раённым дзяленнем – мясцовымі адміністрацыямі ў складзе 5-19 членаў камісіі не пазней чым за ХХ дзён да выбараў.

РАЗДЗЕЛ 3. Парадак прыняцця рашэнняў аб фарміраванні камісій

1. Рашэнні мясцовых прадстаўнічых, выканаўчых і распарадчых органаў прымаюцца на сумесных пасяджэннях пры ўмове наяўнасці кворуму (не менш як дзве трэці складу прэзідыума мясцовага Савета дэпутатаў і выканаўчага камітэта) большасцю галасоў складу.
2. Пасяджэнні органаў, адказных за фарміраванне выканаўчых камісій, з’яўляюцца адкрытымі. Мясцовыя прадстаўнічыя, выканаўчыя і распарадчыя органы паведамляюць назіральнікам, асобам, якія вылучаюцца ў выбарчыя камісіі, намінуюць органы палітычных партый, іншым грамадскім аб’яднанням, працоўным калектывам, грамадзянам, якія вылучаюць сваіх прадстаўнікоў у склад выбарчых камісій, час і месца правядзення пасяджэння. Назіральнікі, асобы, якія вылучаюцца ў выбарчыя камісіі, прадстаўнікі намінуючых органаў, палітычных партый, іншых грамадскіх аб’яднанняў, працоўных калектываў, грамадзяне, якія вылучаюць сваіх прадстаўнікоў у склад выбарчых камісій, і прадстаўнікі сродкаў масавай інфармацыі не могуць быць абмежаваны ў прысутнасці, атрыманні любых звестак і копіяў дакументаў, якія датычацца вылучэння, вызначэння і зацвярджэння складаў выбарчых камісій. Асобы, якія прысутнічаюць на пасяджэннях мясцовых прадстаўнічых, выканаўчых і распарадчых органаў, маюць права ўносіць прапановы і заўвагі па фарміраванні камісій, якія павінны быць разгледжаны па сутнасці ў ходзе пасяджэння.
3. Мясцовыя прадстаўнічыя, выканаўчыя і распарадчыя органы забяспечваюць трансляцыю ў сетцы Інтэрнэт пасяджэнняў і іншых мерапрыемстваў, на якіх ажыццяўляюцца дзеянні, якія маюць дачыненне да фарміравання выбарчых камісій.
4. У час пасяджэнняў вядуцца пратаколы, у якіх адлюстроўваюцца абмеркаванні, прапановы і заўвагі ўсіх прысутных. Органы, адказныя за фарміраванне камісій, павінны неадкладна размяшчаць копіі пратаколаў у сетцы Інтэрнэт і ў будынку, дзе праводзіцца пасяджэнні па фарміраванні камісій, у месцы, якое знаходзіцца ў кругласутачным доступе для назіральнікаў і выбаршчыкаў. Копіі пратаколаў па завяршэнні фарміравання камісій неадкладна перадаюцца ў ЦВК па электроннай пошце.
5. Да рашэння прыкладаецца справаздача аб фарміраванні складу камісій з абгрунтаваннем выбару членаў камісій, наяўнасці і зместу пратэстаў, дадатковых меркаванняў, прапаноў і заўваг і рашэнняў па выніках разгляду пратэстаў, дадатковых меркаванняў, прапаноў і заўваг на пасяджэнні.
6. Рашэнне аб утварэнні камісій а таксама справаздача, у тэрмін, вызначаны календаром выбарчых мерапрыемстваў, прынятым ЦВК, і неадкладна ў сетцы Інтэрнэт. У рашэнні ўказваюцца прозвішча, імя, імя па бацьку кожнага члена камісіі, спосаб вылучэння ў склад камісіі, месца знаходжання і нумары тэлефонаў камісіі, вынікі галасавання.

РАЗДЗЕЛ 4. Вылучэнне членаў выбарчых камісій

1. Палітычныя партыі, іншыя рэспубліканскія грамадскія аб’яднанні, арганізацыйныя структуры палітычных партый, іншых грамадскіх аб’яднанняў, працоўныя калектывы арганізацый, калектывы структурных падраздзяленняў арганізацый, грамадзяне кіруюцца палажэннямі артыкула 35 Выбарчага Кодэкса датычна іх права вылучаць прадстаўнікоў у склад адпаведных абласных, Мінскай гарадской, раённых, у гарадах, участковых выбарчых камісій.
2. Палітычная партыя, іншае рэспубліканскае грамадскае аб’яднанне, арганізацыйная структура палітычнай партыі, іншага грамадскага аб’яднання, працоўны калектыў арганізацыі, калектыў структурнага падраздзялення арганізацыі вылучаюць прадстаўнікоў у склад выбарчых камісій з ліку сваіх чальцоў.
3. Групы грамадзян, якія валодаюць выбарчым правам (далей – група грамадзян) і якія пражываюць на адпаведнай тэрыторыі, вылучаюць сваіх прадстаўнікоў з ліку жыхароў адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінкі, на тэрыторыі якога ўтвараюцца камісіі.
4. Палітычная партыя або яе арганізацыйная структура, іншае рэспубліканскае грамадскае аб’яднанне або яго арганізацыйная структура, працоўны калектыў арганізацыі або калектыў яе структурнага падраздзялення, група грамадзян мае права вылучыць толькі аднаго прадстаўніка ў адпаведную выбарчую камісію.
5. У склад групы грамадзян павінна ўваходзіць не менш як 10 грамадзян, якія не з’яўляюцца таксама членамі іншай групы грамадзян.
6. Пры вылучэнні прадстаўніка ў склад выбарчай камісіі ад палітычнай партыі, іншага грамадскага аб’яднання, арганізацыйнай структуры палітычнай партыі, іншага грамадскага аб’яднання, працоўнага калектыву арганізацыі, калектыву структурнага падраздзялення арганізацыі ў органы, якія ўтвараюць адпаведныя выбарчыя камісіі, прадстаўляецца пратакол (копія пратакола, выпіска з пратакола) пасяджэння (сходу), у якім указваюцца звесткі, прадугледжаныя ў частцы сёмай артыкула 35 Выбарчага кодэкса.
7. Пры вылучэнні прадстаўніка ў склад адпаведнай камісіі пратакол сходу, пасяджэння або заяву, падпісаную грамадзянамі, прадстаўляюцца ў органы, якія ўтвараюць камісію, не пазней як за тры дні да ўстаноўленага гэтым палажэннем тэрміну ўтварэння адпаведнай камісіі.
8. Да заявы аб вылучэнні кандыдатаў у склады выбарчых камісій могуць прыкладацца дадатковыя звесткі аб матывацыі вылучэння кандыдатаў, абавязковыя для разгляду органамі, якія фарміруюць склад камісій.

РАЗДЗЕЛ 5. Патрабаванні да складаў выбарчых камісій

1. Органы, якія ўтвараюць камісію, як правіла, адну трэць, ці найменшую долю, якая перавышае адну трэць, яе складу фарміруюць з прадстаўнікоў, вылучаных палітычнымі партыямі і іншымі грамадскімі аб’яднаннямі.
2. Гэта палажэнне не прымяняецца пры фарміраванні ўчастковых камісій за межамі Рэспублікі Беларусь, а таксама ў бальніцах і іншых арганізацыях аховы здароўя, якія аказваюць медычную дапамогу ў стацыянарных умовах.
3. Для павышэння даверу да выбарчых камісій і іх рэпрэзентатыўнасці прыярытэт пры вызначэнні складаў камісій аддаецца кандыдатам, вылучаным групамі грамадзян.
4. Для забеспячэння ратацыі членаў камісіі, камісіям рэкамендуецца фарміраваць свой кіруючы склад (старшыня, намеснік старшыні, сакратар) з асоб, якія не маюць вопыту ажыццяўлення кіруючых функцый у выбарчых камісіях. У мэтах павышэння незалежнасці членаў выбарчых камісій, пры вызначэнні кіруючага складу камісіі рэкамендуецца ўлічваць неабходнасць прадухілення ўзнікнення канфлікту інтарэсаў з прычыны прафесійнай іерархіі ў працоўных адносінах членаў камісій.
5. Пры вызначэнні складу камісій, якія фарміруюць органы павінны прымаць да ўвагі любыя звесткі, прадастаўленыя намінуючымі суб’ектамі ў падтрымку кандыдатур, а таксама любыя звесткі, прадастаўленыя асобамі, якія прысутнічаюць на пасяджэнні па фарміраванні камісій. Прыярытэт можа аддавацца кандыдатам, якія маюць досвед працы ці адукацыю ў сферы юрыспрудэнцыі ці падобных спецыяльнасцяў.
6. Дзяржаўныя служачыя не могуць складаць больш за адну трэць складу камісіі. Гэта палажэнне не прымяняецца пры ўтварэнні ўчастковых камісій за межамі Рэспублікі Беларусь. Пры вынясенні рашэння аб уключэнні дзяржаўных служачых у склад камісіі, органы, упаўнаважаныя на фарміраванне камісій, прымаюць такое рашэнне з улікам неабходнасці прадухілення ўзнікнення канфлікту інтарэсаў, магчымай прафесійнай іерархіі.
7. У склад камісіі не могуць уваходзіць суддзі, пракуроры, кіраўнікі мясцовых выканаўчых і распарадчых органаў.
8. За межамі Рэспублікі Беларусь пры правядзенні выбараў Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь участковыя камісіі ўтвараюцца кіраўнікамі дыпламатычных прадстаўніцтваў (консульскіх устаноў) Рэспублікі Беларусь, якія дзейнічаюць на тэрыторыі адпаведных замежных дзяржаў.
9. Пры вызначэнні складу камісій, якія фармуюць органы павінны прымаць да ўвагі неабходнасць захавання гендарнай роўнасці ў складзе камісій. Камісіям рэкамендуецца фарміраваць свой кіруючы склад (старшыня, намеснік старшыні, сакратар) з улікам неабходнасці захавання гендарнай роўнасці ў кіруючым складзе камісіі.

РАЗДЗЕЛ 6. Добраахвотнасць удзелу ў рабоце выбарчых камісій і выкананне этычных прынцыпаў

1. Фарміраванне камісій ажыццяўляецца на падставе прынцыпу добраахвотнасці.
2. Члены выбарчых камісій пацвярджаюць добраахвотнасць удзелу ў камісіях і прымаюць этычны кодэкс, зацверджаны ЦВК у дадатку да дадзенага становішча. Згаджаючыся з палажэннямі этычнага кодэкса, члены камісіі пацвярджаюць сваё абавязацельства ажыццяўляць сваю дзейнасць ад імя ўсіх грамадзян, незалежна ад органаў або групы грамадзян, якія іх вылучылі, добрасумленна, бесстаронна, прафесійна, з мэтай забяспечыць правядзенне свабодных і дэмакратычных выбараў.

РАЗДЗЕЛ 7. Дазвол канфліктаў і абскарджанне рашэнняў па фарміраванні камісій

1. Пры наяўнасці канфліктаў або немагчымасці прыйсці да згоды ў зацвярджэнні складу камісій, мясцовыя прадстаўнічыя, выканаўчыя і распарадчыя органы могуць звярнуцца па тлумачэнне ў ЦВК, або хадайнічаць перад ЦВК аб аказанні дапамогі ў вызначэнні складу камісій.
2. Рашэнне органа, які ўтварыў камісію, можа быць абскарджана ў трохдзённы тэрмін з дня яго прыняцця адпаведна ў абласны, Мінскі гарадскі, раённы, гарадскі суд суб’ектамі, якія вылучылі сваіх прадстаўнікоў у склад камісіі. Скарга павінна быць падпісана адпаведна кіраўніком палітычнай партыі (яе арганізацыйнай структуры), іншага грамадскага аб’яднання (яго арганізацыйнай структуры), кіраўніком іншай арганізацыі (яе структурнага падраздзялення), грамадзянамі, якія вылучылі прадстаўніка ў склад камісіі шляхам падачы заявы. Суд разглядае скаргу ў трохдзённы тэрмін, ягонае рашэнне з’яўляецца канчатковым.