1. Перапрафіляваныя стацыянары
Да пачатку снежня многія клінікі перавялі ў звычайны рэжым працы: большасць аддзяленняў 3-й ГКБ Мінска, Мінскага гарадскога анкалагічнага дыспансера, 4-й ГКБ Мінска, 10-й ГКБ Мінска і інш.
Цяпер перапрафіляванымі пад працу з пацыентамі з COVID-19 застаюцца: ГКІБ, 6-я ГКБ (тэрапеўтычны корпус і радзільны дом), 5-я ГКБ, 4-я ГКБ (тэрапеўтычны корпус і аддзяленне нефралогіі), 10-я ГКБ (усе аддзяленні акрамя чатырох), 3-я ГКБ (аддзяленні кардыялогіі і пульманалогіі), некаторыя аддзяленні ГДКІБ.
2. Захворванне і ўзровень шпіталізацыі
Па афіцыйных дадзеных Міністэрства аховы здароўя за суткі па краіне рэгіструецца каля 1800 новых выпадкаў і каля 18 смяротных зыходаў (10.12.2021). Для параўнання, у кастрычніку-лістападзе рэгістравалася каля 2000 выпадкаў у дзень. Такая дынаміка сведчыць пра тое, што ўзровень захворвання крыху знізіўся.
Лекары, якія працуюць у чырвонай зоне, адзначаюць, што ў кастрычніку-лістападзе колькасць пацыентаў, якія паступілі з каранавіруснай інфекцыяй, была значна вышэйшая, чым цяпер: больш за 60-70 пацыентаў з КАВІД-19 у дзень. Гэта ўскосна пацвярджае, што лічбы, агучаныя Міністэрствам аховы здароўя восенню, былі істотна заніжаныя і не адпавядалі рэальнай сітуацыі.
Па дадзеных з дакладных крыніцаў, у цяперашні час сярэдняя частата шпіталізацыі складае ад 20-25 да 40-50 пацыентаў з каранавіруснай інфекцыяй у дзень (у залежнасці ад клінікі). Частка з тых, хто паступае, пераводзяцца з іншых бальніц.
Агульнасаматычныя аддзяленні ў вышэйпералічаных бальніцах загружаныя на 85-100 працэнтаў. Аддзяленні рэанімацыі загружаныя прыкладна на 80-90 працэнтаў у залежнасці ад бальніцы, у рэанімацыі радзільнага дома на момант атрымання інфармацыі знаходзілася адна жанчына.
Лекары паведамляюць пра тое, што па-ранейшаму шмат цяжкіх пацыентаў са спадарожнай паталогіяй. Таксама ў многіх людзей развіваюцца цяжкія кавід-асацыяваныя ўскладненні: міякардыты, перыкардыты, грубы фіброз лёгкіх, панічныя атакі і інш.
3. Смяротнасць
Узровень смяротнасці, паводле афіцыйнай статыстыкі, складае каля 18 смерцяў у дзень (за 10-12 снежня). Гэта супастаўна са смяротнасцю на піку хвалі ў кастрычніку-лістападзе.
Адсутнасць дынамікі ў колькасці смерцяў на фоне зніжэння захворвання можна растлумачыць двума фактарамі. Па-першае, зараз паміраюць цяжкія пацыенты, якія правялі шмат часу ў аддзяленнях інтэнсіўнай тэрапіі (аднак гэты фактар не можа поўнасцю растлумачыць цяперашнюю карціну, паколькі пандэмія пачалася даўно, і ў аддзяленнях інтэнсіўнай тэрапіі заўсёды было шмат пацыентаў, якія знаходзіліся там месяцамі). Другі фактар – гэта наўмыснае заніжэнне статыстыкі пра колькасць смерцяў на піку восеньскай хвалі, калі лекары паведамлялі пра 10-15 смерцяў у дзень толькі ў адной бальніцы (і такіх паведамленняў было шмат).
Калі параўнаць графікі смяротнасці заходніх краінаў з сумленнай статыстыкай і графікамі Беларусі, то можна ўбачыць ашаламляльнае адрозненне: графікі заходніх краінаў маюць «зубчасты» выгляд з уздымамі і спадамі, якія паўтараюць крывую захворвання, але з некаторым адставаннем – гэта адлюстроўвае натуральны хвалепадобны эпідэмічны працэс. Графік смяротнасці ў Беларусі выглядае як плаўная лінія з нарастаючай дынамікай, якая не адлюстроўвае дынаміку змянення захворвання.
Дыяграма 1. Дынаміка ўзроўня захворвання (чырвоны колер) і смяротнасці (белы колер) у Вялікабрытаніі (1), Нідэрландах (2) і Рэспубліцы Беларусь (3) па дадзеных Універсітэта Джона Хопкінса.
Па неафіцыйных дадзеных (справаздачы лекараў з найбуйнейшых клінік COVID-19), да пачатку снежня смяротнасць знізілася ў параўнанні з перыядам з пачатку кастрычніка да канца лістапада (у два-тры разы, па словах некаторых лекараў).
Смяротнасць у аддзяленнях рэанімацыі каля 60%, гэта значыць з 10 пераведзеных пацыентаў у АРА паміраюць 6.
За 5 сутак (з 04.12 па 09.12) у адной з клінік памерла 11 чалавек. Пры гэтым па афіцыйных дадзеных па ўсёй краіне за такі ж перыяд памерла 80 чалавек, што па-ранейшаму выклікае пэўныя сумневы ў праўдзівасці афіцыйных дадзеных.
У канцы тэксту прадстаўленыя аналітычныя дадзеныя з дакладных крыніц, якія дэманструюць неадпаведнасць паміж афіцыйнай статыстыкай і рэальнымі маштабамі пандэміі COVID-19 у Беларусі.
4. Вакцынацыя
З 7 лістапада па 5 снежня колькасць цалкам вакцынаваных беларусаў вырасла з 24,4% да 30,5% (што на 12% ніжэй за нават сярэднесусветныя паказчыкі). Гэта азначае, што за дзень па ўсёй краіне вакцынуюцца каля 19,5 тыс. чалавек, або 0,2% насельніцтва.
Ахоп насельніцтва прышчэпкамі ад COVID-19 і тэмпы вакцынацыі па-ранейшаму вельмі нізкія, што гаворыць пра патэнцыйную ўразлівасць беларусаў перад новымі штамамі каранавіруса. Пры ўзнікненні новай лакальнай успышкі COVID-19 рост захворвання і смяротнасці можа аказацца такім жа, як у кастрычніку-лістападзе, а сістэма аховы здароўя сутыкнецца з тымі ж праблемамі, паколькі яны да гэтага часу застаюцца нявырашанымі.
У Беларусі даступныя тры вакцыны: Спутнік V (НДЦЭіМ ім. Гамалеі), Спутнік Лайт (НДЦЭіМ ім. Гамалеі) і VeroCell (Sinopharm). Спутнік V і VeroCell выкарыстоўваюцца для першаснай поўнай вакцынацыі, Спутнік Лайт – для рэвакцынацыі.
Па-ранейшаму ўлады Рэспублікі Беларусь не згаджаюцца дапусціць у краіну вакцыны іншых вытворцаў, ухваленыя для прымянення на тэрыторыі Еўрапейскага Саюза. Хаця значная частка яшчэ невакцынаваных беларусаў гатовыя былі б прышчапіцца альтэрнатыўнымі вакцынамі, што дазволіла б хутчэй дасягнуць калектыўнага імунітэту.
5. Медыцынскі кісларод
Спажыванне кіслароду ў аддзяленнях знізілася за кошт таго, што меншая колькасць пацыентаў мае патрэбу ў кіслароднай падтрымцы. Для ацэнкі дынамікі прыводзім дадзеныя адной з Мінскіх клінік: зараз ціск у аддзяленнях, перапрафіляваных пад кавід, 4.0-4.5 атм. У перыяд максімальнай загружанасці (кастрычнік-лістапад) гэты паказчык быў роўны 1.7-2.0 атм.
6. Абсталяванне, медыкаменты
Застаецца праблема з дэфіцытам лекавых сродкаў з даказанай эфектыўнасцю. Так, працяглы час адсутнічалі нізкамалекулярныя гепарыны (НМГ), таму ўсе шпіталізаваныя пацыенты атрымлівалі нефракцыянаваны гепарын (гэты прэпарат валодае горшым профілем бяспекі – часцей развіваюцца постін'екцыйныя ўскладненні, і меншай клінічнай эфектыўнасцю – не дасягаецца стабільны жаданы ўзровень гіпакаагуляцыі, што крытычна важна для пацыентаў з COVID-19).
У снежні з'явіліся НМГ (эноксапарын і фраксіпарын). Аднак наяўная колькасць прэпаратаў не дастатковая, каб забяспечыць імі ўсіх шпіталізаваных пацыентаў з каранавіруснай інфекцыяй, – НМГ прызначаюцца толькі цяжкім пацыентам, астатнія атрымліваюць нефракцыянаваны гепарын.
Супрацьвірусны прэпарат ремдэсівір ёсць у дастатковай колькасці – прызначаецца ўсім пацыентам, якім ён паказаны.
Таксама ў клініках з'явіўся лекавы прэпарат барыцыцініб (інгібітар янус-кіназ), які выкарыстоўваецца дастаткова актыўна для прадухілення развіцця сістэмных запаленчых рэакцый. Аднак складана ацаніць, ці прызначаецца ён усім пацыентам, у якіх ёсць для гэтага паказанні.
Акрамя гэтага ў апошнія месяцы выкарыстоўваецца прэпарат левілімаб (інгібітар інтэрлейкіна-6) з мэтай купіравання цытакінавага шторму. З гэтай мэтай дадзены прэпарат у сусветнай практыцы выкарыстоўваецца ў выглядзе ўнутрывенных інфузій, дзякуючы чаму дасягаюцца высокія канцэнтрацыі ў крыві і хуткае наступленне эфекту. Аднак, даступны беларускім лекарам левіліміб пастаўляецца толькі ў лекавай форме для падскурнага ўвядзення, што відавочна зніжае яго эфектыўнасць у хуткім блакаванні цытакінавага шторму. Лекары паведамляюць пра слабую эфектыўнасць выкарыстоўванага імі левілімаба ў цяжкіх пацыентаў, у параўнанні з тацылізумабам (інгібітарам рэцэптараў да інтэрлейкіна-6), які раней актыўна выкарыстоўваўся па тых жа паказаннях. У цяперашні час тацылізумаба ў Рэспубліцы Беларусь няма.
Таксама адсутнічае супрацьвірусны прэпарат – малнупіравір, што чакана, улічваючы яго пакуль абмежаванае прымяненне ва ўсім свеце.
Вялікая праблема адзначаецца з наяўнасцю антыбактэрыяльных сродкаў рэзерву. За перыяд пандэміі ў перапрафіляваных аддзяленнях, асабліва ў аддзяленнях рэанімацыя, адбылася селекцыя экстрэмальна рэзістэнтных бактэрыяльных патагенаў, якія з'яўляюцца прычынай часта смяротных бактэрыяльных ускладненняў у пацыентаў з COVID-19. Некаторай эфектыўнасцю супраць гэтых узбуджальнікаў валодаюць антыбіётыкі рэзерву: калістыметат натрыю, тыгецыклін, цэфтазідзім/авібактам. На жаль, у цяперашні час у бальніцах адзначаецца востры дэфіцыт гэтых прэпаратаў – у большасці клінік яны проста адсутнічаюць. У рознічнай сетцы сваякі пацыентаў таксама не могуць іх набыць, таму тыя, у каго ёсць такая магчымасць, прывозяць з Расіі (часам позна).
7. Рэактывы
Лекары, якія працуюць з пацыентамі з COVID-19, паведамляюць пра перабоі з лабараторнымі рэактывамі. Доўга ў агульным доступе не было рэактываў для вызначэння С-рэактыўнага бялку, пракальцытаніна, Д-дымераў. Гэта тыя паказчыкі, якія неабходна адсочваць у пацыентаў з COVID-19 кожныя 3-5 дзён, а ў цяжкіх – штодня для прыняцця клінічных рашэнняў у плане дыягностыкі і лячэння.
Даўно і практычна ўсюды адсутнічае рэактыў для вызначэння ўзроўня ІЛ-6 – адзін з ускосных паказчыкаў, якія адлюстроўваюць развіццё цытакінавага шторму, і выкарыстоўванага (у комплексе з іншымі клінічнымі дадзенымі) для рашэння пра прызначэнне левілімаба або тацылізумаба.
Па паведамленнях ад лекараў аддзяленняў рэанімацыі ўвесь час адсутнічаюць дробныя расходнікі для аказання дапамогі пацыентам: дыхальныя контуры, фільтры для апаратаў ШВЛ, катэтары і інш.
Праблема з дэфіцытам пераносных апаратаў УГД да гэтага часу не вырашаная.
8. Кадры
У клініках, перапрафіляваных пад COVID-19, не паведамляюць пра масавыя звальненні супрацоўнікаў. Аднак ёсць інфармацыя, што пасля таго, як некаторыя бальніцы пяройдуць у звычайны рэжым працы, многія лекары і медсёстры гэтых клінік плануюць звальняцца, паколькі хутчэй за ўсё пазбавяцца грашовых надбавак за працу з пацыентамі з COVID-19.
Акрамя таго, па ўсёй краіне працягваецца звальненне медыкаў па палітычных матывах. Па дадзеных Фонду медыцынскай салідарнасці Беларусі (Belarusian Medical Solidarity Foundation) са жніўня 2020 года зафіксавана не менш за 165 выпадкаў звальнення па палітычных матывах (за ўдзел у акцыях пратэсту, актыўную грамадзянскую пазіцыю, за выхад з праўладнага прафсаюза, адміністрацыйныя арышты і г.д.), працягваецца ціск на медыкаў (вобшукі, арышты, прафілактычныя гутаркі з сілавымі структурамі). Падкрэслім, што звальненне медыка ў РБ па палітычных матывах фактычна азначае забарону на прафесію ў краіне – медыкаў не прымаюць на працу (высокая цэнтралізацыя сферы аховы здароўя).
- Захворванне на COVID-19 і смяротнасць ад COVID-19 у кастрычніку 2021 года ў Віцебскай вобласці
– Захворванне
Намі былі атрыманыя дадзеныя з цэнтраў гігіены і эпідэміялогіі Віцебскай вобласці, якія змяшчаюць інфармацыю пра вынікі ўсіх праведзеных у галіне тэстаў ПЦР дыягностыкі COVID-19 за перыяд з 11 па 30 кастрычніка 2021 года.
На графіку прадстаўлена параўнанне атрыманых намі дадзеных па Віцебскай вобласці і афіцыйных дадзеных Міністэрства аховы здароўя па ўсёй Рэспубліцы Беларусь.
Графік 1. Лік станоўчых вынікаў ПЦР-тэстаў у Віцебскай вобласці ў параўнанні з лікам новых выпадкаў COVID-19 у РБ па афіцыйных дадзеных МЗ РБ
Акрамя гэтага, у нашым распараджэнні аказаліся дадзеныя пра ўсе праведзеныя за перыяд пандэміі ПЦР-тэсты ў горадзе Полацк Віцебскай вобласці. Так, за кастрычнік 2021 года ў Полацку было атрымана 5,397 станоўчых вынікаў ПЦР-дыягностыкі SARS-CoV-2. Па афіцыйных дадзеных МЗ РБ за кастрычнік было зарэгістравана 63,958 новых выпадкаў COVID-19.
Паводле дадзеных Нацыянальнага статыстычнага камітэта Рэспублікі Беларусь на 01 студзеня 2021 года насельніцтва Беларусі складала 9349645 чалавек, насельніцтва горада Полацк – 80795 чалавек. Улічваючы, што насельніцтва такога буйнога горада як Полацак з'яўляецца рэпрэзентатыўным у адносінах да ўсяго насельніцтва Рэспублікі Беларусь, можна экстрапаляваць атрыманыя дадзеныя па г.Полацк на ўсю краіну і вылічыць сапраўдную прыблізную колькасць новых выпадкаў каранавіруснай інфекцыі па ўсёй Беларусі за кастрычнік 2021 года.
Гэты лік складае каля 624,5 тыс., што амаль у 10 разоў перавышае афіцыйна апублікаваныя дадзеныя.
Пры гэтым трэба ўлічваць, што дыягназ COVID-19 выстаўляецца не толькі па выніках станоўчага тэсту ПЦР-дыягностыкі, але і па іншых крытэрах, напрыклад, станоўчы тэст на антыген SARS-CoV2 або тыповая КТ-карціна паразы лёгкіх у спалучэнні з клінічнымі праявамі.
– Смяротнасць
Ускоснай прыкметай экстрэмальна высокай смяротнасці ад каранавіруснай інфекцыі ў кастрычніку-лістападзе 2021 года можа служыць рэзкі рост колькасці рытуальных мяшкоў (для пакавання і транспарціроўкі трупаў), якія закупляюцца ў гэты перыяд лячэбнымі ўстановамі Рэспублікі Беларусь. Дынаміка закупак прадстаўленая на графіку, пабудаваным на падставе дадзеных з сайта дзяржаўных закупак.
