Паважаны Прэзідэнт Штайнмаер,
Паважаны Доктар Цынкан,
Паважаныя ўдзельнікі і сябры,
Гонар стаяць тут, у горадзе Мюнстэр. Горадзе, які стагоддзі таму стаў сімвалам заканчэння страшнай вайны. Горадзе, які ўвасабляе мір.
Але сёння мір пад пагрозай. Свабода ў аблозе. Будучыня Еўропы – пад пытаннем.
Вайна вярнулася на наш кантынент. Украіна краваточыць, Беларусь пакутуе, уся Еўропа адчувае ўдары.
Гэтая вайна набывае розныя формы ў кожнай краіне. Вакол Украіны яна грыміць танкамі і ракетамі – забіраючы жыцці дзяцей і старых.
У Беларусі гэта паступовая акупацыя: знішчэнне грамадства, знішчэнне нашай ідэнтычнасці, мовы і культуры. Усяго таго, што звязвае нас з Еўропай.
У іншых краінах яна пранікае ў інстытуты, фальсіфікуе выбары і вядзе інфармацыйную вайну – спрабуючы паралізаваць грамадствы і разбурыць нашыя асноўныя каштоўнасці.
Расія разлічвае на тое, што свабодны свет стоміцца і адступіць. Але тое, з чым Еўропа сутыкаецца сёння, не новае. Гэта мінулае – змрочнае мінулае – якое спрабуе адпомсціць.
Беларусь
Вось ужо амаль пяць гадоў беларусы жывуць у стане тэрору – такога, якога Еўропа не бачыла з часоў Другой сусветнай вайны і сталінскіх рэпрэсіяў.
Штодня затрымліваюць 10-15 чалавек. Тысячы – за кратамі. Дзясяткі зніклі без вестак. Я не чула голасу майго мужа ўжо два гады. Я нават не ведаю, ці жывы ён.
Дыктатар працягвае помсціць за наш мірны пратэст, быццам тысячы людзей па-ранейшаму стаяць пад яго палацам.
Ён утрымлівае ўладу, прадаючы наш суверэнітэт Пуціну ў абмен на палітычную падтрымку.
Дзевяць мільёнаў беларусаў – закладнікі, якія знаходзяцца ў цені імперыі, што топча нашыя правы і адмаўляе нашую незалежнасць.
Беларусь – яскравы прыклад таго, што бяспека і дэмакратыя непарыўна звязаныя: калі ўлада не паважае ўласны народ, яна не будзе паважаць і сваіх суседзяў.
З Беларусі пачалася вайна Расіі супраць Украіны. Часам я думаю: калі б мы перамаглі ў 2020 годзе, гісторыя магла б пайсці зусім іншым шляхам.
Але нягледзячы на тэрор, беларусы не здаюцца. Супраціў пайшоў у падполле. Многія пайшлі ваяваць за Украіну добраахвотнікамі, бо лёсы Беларусі і Украіны звязаныя.
У выгнанні мы стварылі альтэрнатыўныя структуры ўлады – Аб’яднаны Пераходны Кабінет і Каардынацыйную Раду, якія прадстаўляюць беларускі народ і абараняюць яго інтарэсы.
Мы не ведаем дакладна, калі і як адбудуцца змены, калі адкрыецца наступнае акно магчымасцей. Але мы павінны быць гатовыя.
Чаго хочуць дыктатары
Калі я кажу «мы», я маю на ўвазе ўсіх нас. Бо гэта не толькі пра Беларусь, Украіну ці Грузію. Гэта пра будучыню Еўропы – мірнай, адзінай і свабоднай ад тыраніі.
Сёння перад намі стаіць агульны вораг – зло, якое пагражае не толькі нашым краінам, але і самой душы Еўропы.
Як дыктатары аб’ядноўваюцца, так і мы павінны быць моцнымі і адзінымі. Бо тыранія жывіцца раз’яднанасцю. Яна імкнецца падарваць нашую еднасць, пасеяць сумнеў у нашых каштоўнасцях, разбурыць міжнародны парадак.
Мы павінны стаяць цвёрда. Любыя ваганні дыктатары ўспрымаюць як слабасць.
Дыктатары ведаюць, як абяцаць, як спакушаць, як апраўдваць свае самыя жорсткія злачынствы. Таксама як і тэрор у Беларусі, які падаецца пад выглядам «абароны міру і стабільнасці».
Цяжка паверыць, калі чую, што Пуцін ці Лукашэнка хочуць міру. Яны не хочуць. Бо вайна – гэта кісларод для іх рэжымаў, яна апраўдвае іх рэпрэсіі супраць уласных грамадзянаў.
Мы ўсё яшчэ не засвоілі просты ўрок: з дыктатарамі нельга дамаўляцца. Іх нельга перавыхаваць. Іх трэба перамагаць.
І дэмакратыі павінны паказаць свае зубы. Я не толькі пра ваенную сілу. Вайсковыя дзеянні бессэнсоўныя без гатовых абараняць сваю свабоду грамадстваў. Таму інвестыцыі ў людзей – жыццёва важныя.
Дэмакратыі перамаглі ў Халоднай вайне дзякуючы мужнасці, паслядоўнасці і «мяккай сіле».
Таму падтрымка незалежных медыя і галасоў супраціву такая важная.
Нашае бачанне простае: еўрапейская Беларусь.
Для нас ЕС – гэта тое, чым калісьці быў Заходні Берлін для ГДР – сімвал надзеі і свабоды.
Беларусы, украінцы, малдаване, армяне, грузіны – усе мы хочам ведаць, што дзверы ЕС будуць адкрыты для нас, калі прыйдзе час.
Мы не павінны дазволіць дыктатарам пабудаваць новую «жалезную заслону» – Беларусь не павінна застацца па-за межамі свабоднай Еўропы.
Хто хоча міру?
Дарагія сябры,
Ніхто не хоча міру больш, чым украінцы і беларусы. Але мір немагчыма пабудаваць на пакоры.
Мір – гэта не проста адсутнасць вайны. Мір – гэта справядлівасць. Гэта калі людзей не кідаюць за краты. Калі народам не пагражаюць за выбар свайго шляху.
Для мяне мір надыдзе, калі Расія не толькі пакіне Украіну, але і перастане ўмешвацца ў Беларусь.
Калі беларусы змогуць выбіраць сваю будучыню без «старэйшага брата» з Усходу.
Калі дыктатура будзе знішчаная, і тысячы сем’яў аб’яднаюцца.
Калі я змагу абняць свайго мужа разам з дзецьмі.
Жыве Беларусь! Слава Украіне! Long Live Europe!
